Üroloji

sebepleri ve tedavileri.

Cerrahi metodlarla sperm elde etme girişimleri (MESA, PESA, TESE, Mikro-TESE, TESA):

Normal yollarla meni çıkartılamadığında, menide sperm hücresi yetersiz sayıda olduğunda (kriptozoospermi) veya hiç olmadığında (azoospermi) planlanan yardımcı üreme tekniği (tüp bebek) için testis dokusundan sperm hücresi elde etmek amacıyla uygulanan tedavi yöntemleridir. Azoospermi durumu, infertilite hastalarının yaklaşık %10-15’inde gözlenir. Bu hastaların bir kısmında testislerde sperm üretimi normaldir ancak spermin semene girişini engelleyen bir blokaj mevcuttur (obstrüktif azoospermi).

Cerrahi olarak sperm elde etmek için başlıca üç yöntem vardır:

1. TESE/TESA/Mikro-TESE (Testiküler Sperm Çıkartılması/Aspirasyonu) :

Tüp bebek başarısı, büyük oranda biyopsiler ile yeterli sayıda spermatozoa elde edilmesine bağlıdır. TESE ile tüp bebek için sperm elde etme olasılığı, testiküler aspirasyona göre daha fazladır. TESE’nin modifiye bir for-mu olan mikro-TESE’de mikroskop yardımıyla izole sperm üretim bölgeleri görüntülenir ve sperm elde edilme başarısı konvansiyonel TESE’den daha fazladır. Oosit toplandığı gün, ya da tercihen bir gün önce, lokal ya da genel anestezi altında, testis torbası (skrotum) üzerinden yapılan bir orta hat kesi ile skrotal açıklık gerçekleştirilir ve mikroskop eşliğinde açık teknik kullanılarak sperm hücresi aranır. Mikro-TESE işlemi tecrübeli olan bir cerrah tarafından uygu-landığında; infertil, azoospermik erkeklerin yaklaşık %50-60 ’ında sperm hücresi bulunabilir. Girişim sonrası, herhangi bir komplikasyon gelişmediği taktirde, hasta aynı gün taburcu edilebilir.

Bununla birlikte, hastanın taburcu olma sürecinde birçok faktörün rolü olabileceğinden; son kararı verecek olan kişi operasyonu gerçekleştiren hekimdir. Ameliyat başarısı; yardımcı üreme tekniğinde kullanılmak üzere en az 1 adet canlı sperm hücresi elde edilmesi olarak tanımlanabilir. Sperm hücresi bulunamadığı taktirde; daha sonra planlanan bir ameliyatla tekrar sperm hücresi aranabilir. Azoospermik bir hastada, sınırlı sperm hücre üretimi için zamana ihtiyaç olduğundan; yeniden mikro-TESE uygulamasından önce en az 6-12 ay beklenmelidir.

TESA işlemi genellikle testis hacimleri normal ve testis dokusunda sperm hücrelerinin bol miktarda olduğu tahmin edilen durumlarda uygulanan bir yöntem olup, lokal yada genel anestezi yapılarak testisten iğne ile doku vakumlanması yöntemidir. Genellikle aynı gün hastanın taburcu edilebildiği ve pansuman gerektirmeyen bir yöntemdir.

2. Mikrodiseksiyon Epididimal Sperm Aspirasyonu (MESA):

MESA, testislerde sperm üretiminin normal olduğu iki taraflı vas deferens kanal yokluğu ve diğer düzeltilmemiş tıkayıcı olgularda tercih edilmektedir. Epididimler’in, enfeksiyon, travma, cerrahi gibi etkenlere bağlı travmasının söz konusu olduğu hastalarda ise; bu yöntem ile sperm bulunması olası değildir. MESA işleminin cerrahi sü-resi; testiküler sperm aspirasyonu işleminden (TESA) daha uzun olup; bu işlem açık cerrahi yol ile ve ameliyat mikroskopu kullanarak uygulanır. MESA sonrası iyileşme süreci TESA işleminden daha uzundur.MESA yöntemi ile dondurulmak üzere bol sayıda sperm hücresinin elde edilebilmesi, bu yöntemin TESA’ya göre önemli bir avantajıdır.

Bu yöntem kullanılarak sağlanan gebelik oranları %60 civarındadır.MESA işlemi; genel, spinal veya lokal anestezi yöntemleri ile uygulanabilir. Buna karşılık; işlem sırasından kullanılan optik büyütücünün hasta hareketinden olumsuz olarak etkilenmemesi için; genel anestezi sıklıkla tercih edilmektedir. Anestezi verilmesinden sonra hastanın testis torbası (skrotum) antiseptik solüsyonla boyanır ve steril bir bantla örtülür. Girişim sonrası herhangi bir komplikasyon gelişmediği taktirde, hasta aynı gün taburcu edilebilir. Ancak hastanın taburcu olmasında birçok faktör önemli rol oynadığından, kesin kararı verecek olan kişi, operasyonu gerçekleştiren hekimdir.

3. Perkütan Epididimal Sperm Aspirasyonu (PESA):

Bu yöntemin avantajı skrotumun(testis torbası) tüm katlarını açmaya gerek kalmadan gerçekleştirilebilmesidir. Ciltten epididime küçük bir iğneyle girilir ve sıvı alınır. Bu işlem, sedasyon olarak adlandırılan hafif anestezi yöntemiyle veya lokal anestezi ile gerçekleştirilebilir ve hasta evine aynı gün gönderilebilir.